E-Księgarnia
14 sierpnia 2020 r. na terenie ogrodu Kuratorium Oświaty w Szczecinie (wejście od ul. Szczerbcowej) odbył się wernisaż wystawy „Tu rodziła się Solidarność”, w którym uczestniczyli świadkowie wydarzeń sprzed 40 lat, mieszkańcy Szczecina, przedstawiciele Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego oraz Zachodniopomorska Kurator Oświaty pani Magdalena Zarębska – Kulesza. Dyrektora Oddziału IPN w Szczecinie reprezentowała pani Magdalena Ruczyńska - naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej w Szczecinie.
***
Wystawa składa się z części ogólnopolskiej, części regionalnych oraz lokalnych ukazujących powstawanie „Solidarności” w niemal każdym zakątku naszego kraju. Prezentacja cyklu wystaw będzie skoordynowana tworząc w całej Polsce „Biało-czerwony szlak: Tu rodziła się Solidarność”. Trasy wszystkich wystaw regionalnych zbiegną się 28 sierpnia na wernisażu w Warszawie. Teksty ekspozycji są prezentowane w języku polskim i angielskim. W tym wielkim zwycięstwie, jaką była, jaką jest polska „Solidarność” mają udział miliony -najczęściej- anonimowych osób. Tą wystawą chcemy złożyć im hołd.
Powstanie „Solidarności” było jednym z najważniejszych wydarzeń końca XX w. na świecie. W sierpniu 1980 r. na skraju komunistycznego imperium sowieckiego narodził się wielki, pokojowy ruch, do którego przystąpił niemal co trzeci Polak! „Solidarność” to 10 milionów formalnych członków – był to największy związek zawodowy na świecie. „Solidarność” była owocem marzeń, cierpień i działań Polaków od Żołnierzy Wyklętych przez konspirację młodzieżową 1949-56 po uczestników „polskich miesięcy”: Czerwiec ’56, Millenium ‘66, Marzec ’68, Grudzień ’70, Czerwiec ’76. Nieocenione znaczenie przy powstaniu „Solidarności” z jej pokojowym charakterem miała również działalność Kościoła pod przywództwem prymasa Stefana Wyszyńskiego, co zaowocowało także pontyfikatem Jana Pawła II i jego pierwszą pielgrzymką do Polski w 1979 r. Polska „Solidarność” była 1980 r. iskrą, która dała początek upadkowi sowieckiemu imperium oraz uzależnionych komunistycznych państw na czterech kontynentach. Przebudowie uległ świat ukształtowany przez „zimną wojnę” po 1945 r. Efektem było wyzwolenie się wielu państw spod zależności i okupacji Związku Sowieckiego od Litwy, Łotwy i Estonii po Gruzję. Dzięki przełomowi zapoczątkowanemu przez “Solidarność” stało się także możliwe zjednoczenie Niemiec. Polska „Solidarność” to triumf pokojowej siły ducha nad materialistycznym komunistycznym imperium zła.
Dlaczego Szczecin?
Od końca lat 40. XX wieku Pomorze Zachodnie było miejscem wielu wystąpień społecznych przeciwko reżimowi komunistycznemu. Mimo nałożonej przez władze latem 1980 r. blokady informacyjnej wiadomości o pierwszych protestach na Lubelszczyźnie i wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina docierały do mieszkańców regionu za pośrednictwem członków rodzin, znajomych czy audycji Radia Wolna Europa. Wielki strajk 1980 r. na Pomorzu Zachodnim zainicjowali 18 sierpnia pracownicy niewielkiej Stoczni Remontowej „Parnica”, a jego ośrodkiem stała się Stocznia Szczecińska im. Adolfa Warskiego.
W Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który w szczytowym okresie zrzeszał ok. 350 przedsiębiorstw i instytucji, głównie z Pomorza Zachodniego, ale też z innych regionów kraju. Były to m.in. stocznie (im. Warskiego, Parnica, Gryfia), Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej, Zakłady Chemiczne „Police”, Zakłady „Polmos”, Cukrownia „Szczecin”, Elektrownia „Dolna Odra”, Zakłady Papiernicze „Skolwin” czy Fabryka Maszyn Budowlanych „Bumar”. Wysunięto listę 36 postulatów, które wywieszono na ogrodzeniu stoczni.
21 sierpnia 1980 r. do Szczecina przyjechała komisja rządowa w celu podjęcia negocjacji z robotnikami. Rozmowy trwały dziewięć dni. Toczyły się w warunkach postępującego paraliżu gospodarczego, w atmosferze strachu i stresu, a jednocześnie z nadzieją na lepsze jutro. 30 sierpnia w stołówce Stoczni Szczecińskiej podpisano pierwsze z porozumień, które otworzyły drogę do powstania „Solidarności”.
Wystawa będzie prezentowana w Szczecinie do 27 sierpnia br.
Harmonogram prezentacji wystawy w województwie zachodniopomorskim:
- 1 -20 lipca 2020 r., Koszalin, Rynek Staromiejski,
- 21 lipca - 13 sierpnia 2020 r. Stargard, ul. Wyszyńskiego – II wystawa lokalna
- 14 - 27 sierpnia 2020 r. Szczecin, ogród na terenie Kuratorium Oświaty w Szczecinie (wejście od ul. Szczerbcowej) – III wystawa lokalna
