1 lipca w Koszalinie odbyło się otwarcie wystawy „Tu rodziła się Solidarność”. Wzięli w niej udział świadkowie i uczestnicy tamtych wydarzeń na czele z Pawłem Michalakiem w 1980 r. przewodniczącym Komisji Zakładowej w Unitrze-Unimie oraz współorganizatorem MKZ w Koszalinie i późniejszym przewodniczącym Zarządu Regionu Pobrzeże oraz prezydent Koszalina Piotr Jedliński, dyrektor Oddziału IPN w Szczecinie dr Paweł Skubisz, a także obecny przewodniczący Zarządu Regionu Koszalińskiego „Pobrzeże” NSZZ „Solidarność” Wiesław Królikowski.
Dr Paweł Skubisz, dyrektor szczecińskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej podkreślił, że na jednej z plansz można zobaczyć mapę, która pokazuje skalę protestów w lecie 1980 roku. Dodał, że w dawnym województwie koszalińskim według szacunków Służby Bezpieczeństwa wzięło udział ponad 2,5 tysiąca osób: - Wydaje nam się, jako historykom, że te szacunki są niedowartościowane, a liczba protestujących mogła być jeszcze większa. Jak się później okazało, w 1981 roku Solidarność liczyła nawet 10 milionów członków. To oznacza, że co trzeci Polak był członkiem związku.
Dlaczego właśnie w Koszalinie? To tutaj ogniskowały się wpływy dwóch najsilniejszych ośrodków strajkowych Wybrzeża – Szczecina i Gdańska. Koszalin stanowił ważny punkt na strajkowej mapie regionu, a przedstawiciele koszalińskich fabryk i zakładów powoływali się na ustalenia obydwu Międzyzakładowych Komitetów Strajkowych. Tutaj też wśród strajkujących znalazły się załogi przedsiębiorstw wysoce specjalistycznych, takich jak Zakład Techniki Próżniowej „Unitra-Unima”, czy Zakład Elektronicznej Techniki Obliczeniowej ZETO, nadając temu robotniczemu zrywowi specyficzny rys.
Wiesław Królikowski, przewodniczący Zarządu Regionu Koszalińskiego „Pobrzeże” NSZZ Solidarność dodał, że wystawa jest przypomnieniem powstania związku, choć niektóre karty jego historii wciąż zostały nieodkryte: -W dzisiejszych czasach trzeba przypominać pewne rzeczy. Na Solidarności spoczywa ten obowiązek. Z kolei IPN odkrywa naszą historię, która jest niezwykle ciekawa i warto ją poznawać.
Ekspozycja pozostanie w Koszalinie do 20 lipca.
Harmonogram prezentacji wystawy w województwie zachodniopomorskim:
- 1 lipca 2020 r., Koszalin, Rynek Staromiejski, dodatkowo w tym dniu całej Polsce odbędzie się otwarcie wystawy w różnych ośrodkach lokalnych
- 21 lipca 2020 r. Stargard – II wystawa lokalna
- 14 sierpnia 2020 r. Szczecin – III wystawa lokalna
Wystawa składa się z części ogólnopolskiej, części regionalnych oraz lokalnych ukazujących powstawanie „Solidarności” w niemal każdym zakątku naszego kraju. Prezentacja cyklu wystaw będzie skoordynowana tworząc w całej Polsce „Biało-czerwony szlak: Tu rodziła się Solidarność”. Trasy wszystkich wystaw regionalnych zbiegną się 28 sierpnia na wernisażu w Warszawie. Teksty ekspozycji są prezentowane w języku polskim i angielskim. W tym wielkim zwycięstwie, jaką była, jaką jest polska „Solidarność” mają udział miliony -najczęściej- anonimowych osób. Tą wystawą chcemy złożyć im hołd.
Powstanie „Solidarności” było jednym z najważniejszych wydarzeń końca XX w. na świecie. W sierpniu 1980 r. na skraju komunistycznego imperium sowieckiego narodził się wielki, pokojowy ruch, do którego przystąpił niemal co trzeci Polak! „Solidarność” to 10 milionów formalnych członków – był to największy związek zawodowy na świecie. „Solidarność” była owocem marzeń, cierpień i działań Polaków od Żołnierzy Wyklętych przez konspirację młodzieżową 1949-56 po uczestników „polskich miesięcy”: Czerwiec ’56, Millenium ‘66, Marzec ’68, Grudzień ’70, Czerwiec ’76. Nieocenione znaczenie przy powstaniu „Solidarności” z jej pokojowym charakterem miała również działalność Kościoła pod przywództwem prymasa Stefana Wyszyńskiego, co zaowocowało także pontyfikatem Jana Pawła II i jego pierwszą pielgrzymką do Polski w 1979 r. Polska „Solidarność” była 1980 r. iskrą, która dała początek upadkowi sowieckiemu imperium oraz uzależnionych komunistycznych państw na czterech kontynentach. Przebudowie uległ świat ukształtowany przez „zimną wojnę” po 1945 r. Efektem było wyzwolenie się wielu państw spod zależności i okupacji Związku Sowieckiego od Litwy, Łotwy i Estonii po Gruzję. Dzięki przełomowi zapoczątkowanemu przez “Solidarność” stało się także możliwe zjednoczenie Niemiec. Polska „Solidarność” to triumf pokojowej siły ducha nad materialistycznym komunistycznym imperium zła.
