Nawigacja

Aktualności

Obchody 78. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową – Szczecin, Pszczew 14 lutego 2020

78 lat temu – 14 lutego 1942 roku – Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową. Podziemne wojsko, będące fenomenem w okupowanej przez Niemców Europie, skupiło w sobie niemal całą patriotycznie nastawioną część narodu polskiego. Nazwa „AK”, także w późniejszym czasie, stała się jednym z najważniejszych symboli dążeń do niepodległości.

Oddział IPN w Szczecinie, we współpracy ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Szczecin oraz 12 Szczecińską Dywizją Zmechanizowaną, zorganizował szczecińskie obchody 78. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową.

O godz. 11:00 złożono kwiaty pod tablicą „Żołnierzom Armii Krajowej”, znajdującą się na gmachu Urzędu Miasta Szczecin.

W południe, z udziałem żołnierzy Armii Krajowej, władz wojewódzkich i samorządowych oraz służb mundurowych, odbył się apel poległych i ceremonia złożenia kwiatów przy pomniku „Na chwałę Armii Krajowej” na Cmentarzu Centralnym.

Podczas obu uroczystości Oddział IPN w Szczecinie reprezentowali: dr hab. Sebastian Ligarski – naczelnik OBBH i Magdalena Ruczyńska – naczelnik OBEN.

Wydarzeniem towarzyszącym obchodom rocznicowym będzie msza św. w intencji żołnierzy i dowódców Armii Krajowej, która zostanie odprawiona w południe 16 lutego 2020 r. w bazylice archikatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła w Szczecinie.

W lutym, podczas spotkań organizowanych w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” przy al. Wojska Polskiego 21, prezentowana jest wystawa „Polskie Państwo Podziemne”.

14 lutego 1942 r. do Kraju dotarła depesza, w której Naczelny Wódz, gen. Władysław Sikorski, rozkazywał:

Dnia 14 lutego 1942 r.
Kalina
W ślad za moim rozkazem l.2926 z dnia 3 IX 1941 r.
1. Znoszę dla użytku zewnętrznego nazwę ZWZ – wszyscy żołnierze w czynnej służbie wojskowej w Kraju stanowią „Armię Krajową” podległą Panu Generałowi, jako jej dowódcy
2. Stanowisko Pana Generała nosi nazwę Dowódcy Armii Krajowej […]
Naczelny Wódz
Sikorski
Generał broni

Wydawać by się mogło, że jest to po prostu zmiana nazwy. Nic bardziej mylącego. Przede wszystkim przemianowanie ZWZ na AK było istotnym aktem politycznym. Niedawno nawiązane stosunki pomiędzy rządami polskim i sowieckim nie rokowały pozytywnych efektów współpracy. Niechęć Sowietów do formowania Armii Polskiej w ZSRS, niezależnej od wpływu władz sowieckich, była bardzo widoczna. Jasna była tendencja do faktycznego podzielenia formującej się armii na małe oddziały, które – rzucane osobno na front – zostałyby zmasakrowane. W ten sposób Armia Polska w ZSRS przestałaby być problemem politycznym.

Sowieci podnosili niechęć gen. Władysława Andersa do realizacji takiej taktyki jako brak zaangażowania się Polski w walkę z III Rzeszą i jej koalicjantami. Przemianowanie ZWZ na Armię Krajową miało więc dobitnie pokazać, że w Polsce cały czas toczy się walka, trwają działania dywersyjne i przygotowania do wielkiej akcji zbrojnej, jaką ma być powstanie powszechne (akcja „Burza”). Armia Krajowa była armią, która toczy bez ustanku walkę z okupantem i jako taka jest bardzo istotnym wkładem w działania zbrojne koalicji antyhitlerowskiej.

Przemianowanie ZWZ na Armię Krajową miało także wymiar symboliczny. Wyraźnie ukazywało, że istnieją trzy części Polskich Sił Zbrojnych: Armia Polska na Zachodzie, Armia Polska w ZSRS i Armia Krajowa, z których ta ostatnia prowadziła najintensywniej ówcześnie walkę zbrojną. Innym powodem zmiany nazwy był proces scalania wszystkich konspiracyjnych sił zbrojnych w Polsce. W kraju, który znalazł się pod okupacją, zaczęły powstawać liczne organizacje konspiracyjne. Tworzyły je zarówno ugrupowania polityczne, jak i organizacje społeczne czy wreszcie sami żołnierze.

Wydarzenia towarzyszące:

16 lutego o godz. 12:00 w bazylice archikatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła w Szczecinie odbędzie się msza św. w intencji żołnierzy i dowódców Armii Krajowej.

W lutym podczas spotkań organizowanych w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Szczecinie prezentowana będzie wystawa „Polskie Państwo Podziemne”.

  

14 lutego 2020 r. o godz. 11.00 w Pszczewie rozpocznie się uroczystość upamiętniająca mjr. Rudolfa Majewskiego – dowódcę 25 Pułku Piechoty Armii Krajowej, podczas której zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa zaprojektowana i ufundowana przez Oddział IPN w Szczecinie.

Wystawa „Polskie Państwo Podziemne” – do pobrania – link w grafice

do góry