E-Księgarnia
16 grudnia 2022 o godz. 12.00 na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie został uroczyście odsłonięty pomnik ku czci ofiar rewolty grudniowej 1970 r. Organizatorem uroczystości był Instytut Pamięci Narodowej oraz Stowarzyszenie Społeczne „Grudzień ‘70 – Styczeń ‘71”.
Instytut Pamięci Narodowej ufundował nowy monument, ponieważ stary był w złym stanie technicznym. Poprzednie upamiętnienie z 1999 r. – Krzyż Męczeństwa Narodu Polskiego, zwany również Krzyżem Grudnia’70 – symbolizowało walkę wszystkich Polaków o niepodległość ojczyzny. Do krzyża przymocowano mniejszy krzyż, wykonany z drewnianych elementów katafalku, na którym stała trumna ks. Jerzego Popiełuszki. Po demontażu został oddany do kościoła pw. bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Szczecinie.
Upamiętnienie ma formę otwartego sześcianu z piaskowca, w którego centralnym punkcie wzniesiono wysoki na 5,5 metra metalowy krzyż. Na wewnętrznych płytach znajdują się nazwiska ofiar. Wnętrze pomnika uzupełnia posadzka wykonana z płyt granitowych ułożonych w różę wiatrów. Autorem koncepcji jest Piotr Kudelski.
Pomnik stanął w pobliżu kwater 9J i 9L, nieopodal grobów większości z szesnastu ofiar szczecińskiego grudnia ‘70.
W uroczystości uczestniczył dr hab. Karol Polejowski, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, który podczas swojego wystąpienia zwrócił uwagę na pamięć oraz wdzięczność wobec uczestników grudniowych wystąpień, które ma wyrażać odsłonięty pomnik.
Marszałek Sejmu Elżbieta Witek, która specjalnie na tę okoliczność skierowała list do uczestników uroczystości odczytany przez Posła na Sejm Leszka Dobrzyńskiego, przypomniała, że uczestnicy grudniowych protestów upomnieli się nie tylko o chleb, ale też o wolność, niezależność oraz godność.
W imieniu Premiera, Mateusza Morawieckiego, list odczytał Wojewoda Zachodniopomorski Zbigniew Bogucki. Premier nazwał ofiary Grudnia'70 zaczynem Polski, prawdziwie wolnej i suwerennej.
***
O godz. 17.00 w szczecińskim Centrum Edukacyjnym IPN – Przystanek Historia odbyła się uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności działaczom opozycji antykomunistycznej. W imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy odznaczenia państwowe wręczył zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski. Galę uświetnił koncert w wykonaniu Marii Radoszewskiej i Rafała Kowalczyka.
Krzyż Wolności i Solidarności otrzymali:
- Szczepan Araszkiewicz
- Włodzimierz Jan Dałkowski
- Jerzy Józef Dyrdał
- Leszek Wojciech Góra
- Janusz Kazimierz Grudnik
- Stanisław Jakubowski
- Wiesław Kawalec
- Teresa Kosiak
- Kazimierz Mirecki
- Jerzy Tadeusz Nadratowski
- Wiesław Antoni Nadratowski
- Halina Stankiewicz
- Grażyna Wiesława Sulżyńska
- Halina Magdalena Trawińska-Dyrdał
- Henryk Kazimierz Urbański
- Anna Jolanta Wątróbska
- Bożena Jagoda Żwirblińska
† pośmiertnie
- Maria Teresa Maślanka
- Henryk Toczek
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku, przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Pierwowzorem Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.
Zapraszamy na relację filmową z odsłonięcia pomnika.