Demontaż czterech pomników "wdzięczności Armii Czerwonej"

Dzisiejszy briefing dyrektora Pawła Skubisza w Bobolicach związany był z demontażem pomnika wzniesionego przez żółnierzy radzieckich w 1945 r. Podczas swojego wystąpienia zwrócił uwagę na fakt, że "demontujemy te pomniki z przestrzeni publicznej bo jesteśmy wolnym narodem i w końcu możemy decydować o tym jak ma wyglądać ma nasz dom i kogo na upamiętnieniach, na pomnikach mamy i chcemy mieć".

Wojewoda Zachodniopomorski Zbigniew Bogucki zwrócił się do samorządowców z apelem o pomoc w realizacji ustawy z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki. "Dziś nie może być absolutnie żadnego zrozumienia, żadnego tłumaczenia, żadnego usprawiedliwenia, odnośnie tego co dzieje się na Ukrainie, w kontekście kolejnych mordów, kolejnej zbrodniczej agresji Rosji".

Pani Burmistrz Mieczysława Brzoza odniosła się do realizacji Ustawy w Gminie Bobolice i m. in. zmiany nazw ulic oraz co najważniejsze, zlikwidowany pomnik to był "ostatni symbol który przypominał o ustroju totalitarnym, o którym chcemy zapomnieć".

W Bobolicach pomnik został wybudowany w 1945 roku przez żołnierzy radzieckich. Pomnik-obelisk jest z cegły, otynkowany, na frontowej ścianie znajduje się tablica z napisem w języku rosyjskim: „Wieczna chwała naszym bohaterom poległym w walkach o wolność i niepodległość naszej ojczyzny 1945 r.” Pomnik został wzniesiony na sześciu mogiłach czerwonoarmistów, których szczątki w 1952 r. ekshumowano i przeniesiono na cmentarz w Koszalinie. Nowe upamiętnienie będzie w innym miejscu. IPN zdemontował w 2022 r. cztery pomniki w województwie zachodniopomorskim: w kwietniu w Białym Borze, w czerwcu w Starogardzie (gm. Resko), w lipcu w Stargardzie oraz w sierpniu w miejscowości Brojce.

Tansmisja briefingu na FB.

Bobolice: demontaż pomnika „wdzięczności Armii Czerwonej” – briefing prasowy Dyrektora Oddziału IPN w Szczecinie dr. Pawła Skubisza, 27 października 2022, godz. 9.00

Pomnik „Wdzięczności Armii Czerwonej” w Głubczycach został wzniesiony w 1945 roku w parku miejskim. Upamiętniał czerwonoarmistów poległych na terenie powiatu głubczyckiego. Obelisk, przed którym stoi figura żołnierza radzieckiego z pistoletem maszynowym, umieszczono na cokole dawnej Kolumny Zwycięstwa, upamiętniającej pruskie wiktorie z końca XIX w. W dolnej części cokołu jest umieszczona tablica z napisem: „Cześć i chwała żołnierzom Armii Radzieckiej poległym za wyzwolenie Ziemi Głubczyckiej – Głubczyce”. Rozbiórka pomnika w Głubczycach objęła demontaż obelisku i sowieckiego żołnierza z zachowaniem zabytkowego cokołu z XIX w., na którym zostanie usytuowane nowe upamiętnienie sfinansowane przez IPN.

W Byczynie został rozebrany pomnik „Wdzięczności Armii Czerwonej” znajdujący się na skwerze przy ul. Stawowej 3. Pomnik wzniesiono w 1945 roku na 1 Maja przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Upamiętniał 38 czerwonoarmistów z 1 Frontu Ukraińskiego, którzy w styczniu 1945 polegli w walkach o miasto. W latach 50. przeprowadzono ekshumację, a szczątki czerwonoarmistów przeniesiono na inne cmentarze. Pomnik pozostał. Ma kształt obelisku zwężającego się ku górze, był zwieńczony pięcioramienną gwiazdą. Kilkanaście lat temu usunięto z pomnika czerwoną gwiazdę i tablicę informującą, komu jest poświęcony. Pomnik usytuowany jest w zabytkowym parku. W województwie opolskim IPN zdemontował już dwa pomniki: w marcu w miejscowości Folwark (gmina Prószków) oraz w sierpniu w Brzegu.

W województwie świętokrzyskim usunięty zostanie pomnik żołnierzy Armii Czerwonej, który znajduje się na skraju lasu przy drodze nr 765 łączącej Szydłów z Kurozwękami, na terenie Nadleśnictwa Staszów. Na monumentalnym pomniku z kamienia w kształcie portalu zamocowana jest tablica pamiątkowa z napisem: „Z tego miejsca dnia 12 I 1945 roku o godzinie 4-ej wojska 1-go Frontu Ukraińskiego Armii Radzieckiej pod dowództwem marszałka Koniewa huraganowym ogniem rozpoczęły ofensywę zimową w wyniku której wyzwolona została Polska i rozgromiony hitleryzm. Chwała niezwyciężonej Armii Radzieckiej”.

Prezes IPN w marcu br. zaapelował do samorządów o usunięcie z przestrzeni publicznej wszelkich nazw i symboli wciąż upamiętniających osoby, organizacje, wydarzenia bądź daty symbolizujące komunizm. – Najwyższy czas nadrobić zaległości w tej dziedzinie (...) Niech wybrzmi to jasno i wyraźnie: w polskiej przestrzeni publicznej nie ma miejsca na jakiekolwiek upamiętnienia totalitarnego reżimu komunistycznego i służących mu ludzi – podkreślił w oświadczeniu z 4 marca 2022 roku. Dzięki apelowi prezesa IPN rozpoczął się kolejny etap dekomunizacji w Polsce. Na oświadczenie dr. Karola Nawrockiego odpowiada coraz więcej samorządów, które chcą się pozbyć pozostałości totalitarnego systemu. Demontaże pomników to praktyczne realizacja ustawy z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki.

Oświadczenie Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej w sprawie dekomunizacji przestrzeni publicznej

Lokalizacje i obecność przedstawicieli IPN:

Głubczyce: park miejski 50°11′53,4″N 17°49′43,9″E

Prezes IPN dr Karol Nawrocki

Byczyna: ul. Stawowa 3, koło urzędu pocztowego 51.1151184,18.2166491

Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Adam Siwek

Bobolice: ul. Koszalińska 16 53.957872,16.5852051

Dyrektor Oddziału IPN w Szczecinie dr Paweł Skubisz

Mokre (gmina Szydłów): przy drodze nr 765 łączącej Szydłów z Kurozwękami, na terenie Nadleśnictwa Staszów 50.584327,21.058257

Naczelnik Delegatury IPN w Kielcach dr Dorota Koczwańska-Kalita

Transmisje usuwania pomników:

Głubczyce: IPNtv https://www.youtube.com/channel/UC5G4MtGuS9o88U9DjOan3yA

Byczyna: FB Oddziału IPN we Wrocławie: https://www.facebook.com/ipnwroclaw

Bobolice: FB Oddziału IPN w Szczecinie: https://www.facebook.com/IPN.Szczecin

Mokre (gm. Szydłów): FB Delegatury IPN w Kielcach: https://www.facebook.com/ipn.kielce

Kontakty dla mediów:
Rzecznik Prasowy – Dyrektor Biura: dr Rafał Leśkiewicz
tel. 602 322 362
rzecznik@ipn.gov.pl

Oddział IPN we Wrocławiu
Maciej Parysek
tel. 664 826 436
maciej.parysek@ipn.gov.pl
Dominik Wojtkiewicz
tel. 539 025 930
dominik.wojtkiewicz@ipn.gov.pl

Oddział IPN w Szczecinie
Sebastian Kaniewski
kom. 603 077 246
sebastian.kaniewski@ipn.gov.pl

Delegatura IPN w Kielcach
Dariusz Skrzyniarz
tel. 600 686 873
dariusz.skrzyniarz@ipn.gov.pl

www.ipn.gov.pl

Twitter IPN

Facebook IPN