80. rocznica przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową

Z okazji 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową Instytut Pamięci Narodowej przygotował wiele przedsięwzięć upamiętniających tę największą podziemną armię Europy.

Obchody 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową

Obchody 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową–Szczecin, 14 lutego 2022.

Rozkazem Naczelnego Wodza generała broni Władysława Sikorskiego z 14 lutego 1942 roku Związek Walki Zbrojnej został przemianowany na Armię Krajową. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, we współpracy ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Szczecin oraz 12 Szczecińską Dywizją Zmechanizowaną, zorganizował szczecińskie obchody 80. rocznicy tego wydarzenia.

O godz. 11: 15 złożono kwiaty pod tablicą „Żołnierzom Armii Krajowej” z popiersiem gen. Leopolda Okulickiego, znajdującą się na gmachu Urzędu Miasta Szczecin.

W południe, z udziałem żołnierzy Armii Krajowej, władz wojewódzkich i samorządowych oraz służb mundurowych, odbył się apel poległych i ceremonia złożenia kwiatów przy pomniku „Na chwałę Armii Krajowej” na Cmentarzu Centralnym.

Oddział IPN w Szczecinie reprezentował dyrektor, dr Paweł Skubisz wraz z Krzysztofem Męcińskim naczelnikiem Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Szczecinie oraz dr. hab. Sebastianem Ligarskim naczelnikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych W uroczystości wzięli udział także m.in. Wojewoda Zachodniopomorski Zbigniew Bogucki, Członek Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego marszałek Anna Bańkowska, zastępca prezydenta Miasta Szczecin Krzysztof Soska, Dowódca 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej gen. dyw. dr. Dariusz Parylak, dowódca 12 Brygady Zmechanizowanej gen. bryg. Roman Łytkowski oraz prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Szczecin Jolanta Szyłkowska, przedstawiciele służb mundurowych, młodzież szkolna, mieszkańcy Szczecina.

Gośćmi honorowymi byli bohaterowie tamtych dni, kombatanci, żołnierze Armii Krajowej.

Za koordynację działań związanych z uroczystościami odpowiadał zespół Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Szczecinie.

Msza Święta w intencji żołnierzy i dowódców Armii Krajowej

13 lutego 2021 r., w związku z uroczystościami 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową w południe w bazylice archikatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła została odprawiona uroczysta Msza Św. w intencji żołnierzy i dowódców Armii Krajowej. Po nabożeństwie zostały złożone kwiaty w kaplicy Armii Krajowej, gdzie znajduje się m.in. ufundowana przez Instytut Pamięci Narodowej odsłonięta przed trzema laty tablica „W hołdzie kresowym żołnierzom Armii Krajowej”.
Ta wyjątkowa rocznica dała asumpt do przybliżenia historii kaplicy AK, która dla wielu jest jednym z ważniejszych miejsc pamięci w Szczecinie. Z tej okazji Oddział IPN w Szczecinie zaprojektował i sfinansował wykonanie tablicy informacyjnej. Tablica wykonana jest z grawerowanego i zapuszczanego czarną emalią mosiądzu. Na tablicy umieszczono napis w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim "KAPLICA ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ/ POD WEZWANIEM ŚW. BARBARY I ŚW. JERZEGO/ UFUNDOWANA W LATACH 1983-85 PRZEZ WETERANÓW AK/ ÓWCZESNEGO WOJEWÓDZTWA SZCZECIŃSKIEGO". Poszczególne wersje językowe oddzielone są od siebie wieńcem laurowym - symbolem zwycięstwa. W tle napisów widać delikatny zarys "kotwicy" - znaku Polski Walczącej. Tablica umieszczona została na metalowym postumencie w kolorze czarnym, na której od frontu zamocowany został również znak Polski Walczącej.

W imieniu pracowników Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie udział w uroczystościach wzięli dr Paweł Skubisz – Dyrektor Oddziału oraz Krzysztof Męciński – Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa, które odpowiadało za realizację tego zadania.

Historia Kaplicy:
W latach 80-tych XX wieku kombatanci Armii Krajowej wyszli z inicjatywą utworzenia kaplicy poświęconej żołnierzom Armii Krajowej. Pomysł utworzenia takiej kaplicy spotkał się z przychylnością ówczesnego gospodarza katedry: ks. biskupa Kazimierza Majdańskiego. Wystrój wnętrz jest dziełem wielu wybitnych artystów takich jak Irena Kisielewska, Sławomir Lewiński czy Roman Czerwieniec. Prace, nad którymi czuwał Stanisław Latour ukończono w 1985 r. Tego samego roku 9 czerwca kaplica została poświęcona przez biskupa Kazimierza Majdańskiego. Kaplicę ozdobiono dwoma kolorowymi witrażami przedstawiającymi patronów kaplicy - Św. Barbarę (prawa strona) i Św. Jerzego (lewa strona). Znajduje się w niej kamienny ołtarz z wykutym napisem: OJCZYŹNIE DALIŚMY SWOJE SERCA/ SWOJĄ KREW/ SWOJE ŻYCIE; na ołtarzu znajduje się dębowy krzyż z ryngrafem. Po lewej stronie krzyża, na murze - Krzyż Powstania Warszawskiego, a po prawej – Krzyż Armii Krajowej oraz wiele tablic pamiątkowych poświęconych Armii Krajowej, Narodowym Siłom Zbrojnym, Cichociemnym, Sanitariuszkom, Harcerzom, i innym. W kaplicy upamiętniono też ofiary Zbrodni Katyńskiej oraz katastrofy smoleńskiej.

Wernisaż wystawy "Pokolenie Baczyńskiego"

Wystawa „Pokolenie Baczyńskiego” przedstawia kilkadziesiąt wybitnych postaci, które urodziły się na początku dwudziestolecia międzywojennego. To między innymi Karol Wojtyła, Ryszard Kaczorowski, Anna Smoleńska, Stanisław Lem czy Wanda Półtawska. Ekspozycja została przygotowana przez pion edukacyjny Instytutu Pamięci Narodowej. Składa się z części ogólnopolskiej oraz trzynastu wersji regionalnych, przygotowanych przez Oddziały i delegatury IPN z całego kraju. Inauguracyjna prezentacja miała miejsce na Dziedzińcu Wielkim Zamku Królewskiego w Warszawie.

Uroczystą inaugurację Wystawy uwieczniło spotkanie w Studiu Koncertowym Polskiego Radia Szczecin, podczas którego odbył się spektakl poświęcony Pokoleniu Kolumbów.