Nawigacja

Aktualności

40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego

Podsumowanie wszystkich wydarzeń i inicjatyw Instytutu Pamięci Narodowej Oddziału w Szczecinie

O stanie wojennym:

Napięcie między władzami państwowymi a "Solidarnością" rosło przez cały rok 1981. Część działaczy przewidywała, że może dojść do ograniczenia swobód obywatelskich i już w marcu Andrzej Milczanowski stworzył plan działania na wypadek takiej sytuacji. Wyznaczono wówczas Stocznię im. Warskiego jako miejsce działania międzyzakładowego komitetu strajkowego. 3 grudnia ogłoszono pogotowie strajkowe i rozpoczęły się całodobowe dyżury w siedzibie Zarządu Regionu.

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. nastąpiły pierwsze zatrzymania działaczy "S", a do budynku Zarządu Regionu wkroczyła milicja, dokonując rewizji i konfiskaty wielu dokumentów związkowych. W tym samym czasie w Stoczni im. Adolfa Warskiego zbierali się działacze "Solidarności", którzy sprawnie powołalli Międzyzakładowy komitet Strajkowy z Mieczysławem Ustasiakiem naczele oraz - nieformalnie - z Andrzejem Milczanowskim. Co ciekawe, w "Warskim" 12 grudnia kilkunastu milicjantów rozpoczęło strajk głodowy, żądając legalizacji związku zawodowego funkcjonariuszy MO.

Uroczystość "W Hołdzie Ofiarom Stanu Wojennego"

"Plac Solidarności to niemy świadek wydarzeń sprzed czterdziestu lat. To tutaj do Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej nocą z 12 na 13 grudnia 1981 roku przywożono tych, których wyrwano ze snu, z rodzin, a następnie internowano i osadzono w więzieniach na terenie województwa szczecińskiego, koszalińskiego, a kobiety na terenie województwa suwalskiego i innych miejscowościach w obozach internowania" - dr Paweł Skubisz, dyrektor Oddziału IPN w Szczecinie.
 
13 grudnia na Placu Solidarności odbyła się uroczystość "W Hołdzie Ofiarom Stanu Wojennego 1981-2021." organizowana we współpracy szczecińskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej,Wojewody Zachodniopomorskiego Zbigniewa Boguckiego oraz 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej.
 
Podczas uroczystości wyświetlono nagrania i zdjęcia z okresu stanu wojennego, które przedstawiane były przy "Canzona di Barocco" Henryka Czyża, w wykonaniu kwartetu smyczkowego. Po okolicznościowych przemówieniach złożono kwiaty pod pomnikiem Anioła Wolności i oddano salwę honorową w hołdzie Ofiarom stanu wojennego.
 
Cieszymy się, że mogliśmy, wraz z zaproszonymi gośćmi i mieszkańcami Szczecina, godnie upamiętnić Ofiary tego tragicznego dla Polski i Polaków czasu, jakim był stan wojenny w latach 1981-1983.

Debata w Polskim Radiu i koncert zespołu "Fabryka".

Spotkanie w Polskim Radiu rozpoczęło się debatą Pamięć i Edukacja w studiu S-1 Polskiego Radia Szczecin. W debacie uczestniczyli dr hab. Sebastian Ligarski, Naczelnik oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Szczecinie, Zbigniew Bogucki, Wojewoda Zachodniopomorski. Debatę poprowadził Piotr Tolko z Polskiego Radia Szczecin.

Następnie, w studio S-1 Polskiego Radia Szczecin odbył się premierowy koncert najnowszej płyty zespołu Fabryka "Dziwny Stan". Nagranie składa się z dwunastu anonimowych piosenek napisanych w czasie stanu wojennego i zaaranżowanych przez zespół. W materiale zostały także wykorzystane autentyczne dźwięki z demonstracji w czasie stanu wojennego.

FABRYKA to zespół założony w 2004 r. w Warszawie, z inicjatywy wokalisty, kompozytora i autora tekstów - Sylwestra Domańskiego. Łączy klasyczny rock z brzmieniami elektronicznymi i poezją. Tworzy muzykę do własnych słów, jak i do wierszy takich poetów jak: Wyspiański, Baczyński, Gajcy, Szczepański. Wszystko zaczęło się od cytatu fragmentu „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, który pochodzi z debiutanckiej płyty Fabryki - “Rock Fantastyczno-naukowy”. W 2013 r. formacja brała udział w programie „Must Be The Music”. Fabryka była gościem Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni, a pod koniec października 2016 r. NCK wydało płytę zespołu “Sierpień” z poezjami Baczyńskiego, Gajcego i innych . Pod koniec 2019 roku, ukazała się EP-ka "Janek". W 2020 r. lider zespołu wydał solową płytę "Amore" z poezjami o miłości. Na początku grudnia 2021 Fabryka wraca z nową płytą - "Dziwny stan". Tym razem dzięki szczecińskiemu oddziałowi IPN nagraliśmy płytę na 40 rocznicę stanu wojennego.

Nie chcę już się bać,

Nie chcę by szary był dzień.

Wiem, że ten strachu stan,

Nigdy nie złamie mnie.

Najnowsza płyta zespołu Fabryka dostępna jest na portalu youtube:

Fabryka - Dziwny Stan

Inscenizacja wprowadzenia stanu wojennego przed budynkiem Polskiego Radia Szczecin.

Inscenizacja wprowadzenia stanu wojennego została zorganizowana przez grupę rekonstrukcyjną Rega. Podczas inscenizacji użyte zostaną autentyczne artefakty z czasu stanu wojennego m.in. polewaczka, nysa, czy BTR, z zasobu kołobrzeskiego Muzeum Oręża Polskiego.

Podczas inscenizacji można było zostać zarówno "wylegitymowanym", jak i otrzymać materiały edukacyjne stylizowane na "Wiadomości Szczecińskie" o stanie wojennym.

Film "Zabić Nadzieję" 13 grudnia 2021 r. 

13 grudnia w TVP3 Szczecin wyemitowano film dokumentalny "Zabić Nadzieję". Dokument zawiera opowieści ludzi prześladowanych przez komunistyczny reżim w okresie stanu wojennego, m.in. pana Michała Wysockiego, kierowcę karetki pogotowia ratunkowego w Warszawie, niesłusznie oskarżonego o śmierć Grzegorza Przemyka i skazanego na 2,5 roku więzienia.

Film powstał przy współpracy z Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie.

Zapraszamy do obejrzenia filmu zrealizowanego przez TVP Szczecin i szczeciński Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Głównym motywem filmu będą rozmowy z osobami, dla których stan wojenny oznaczał diametralną zmianę w życiu. Szereg represji stosowanych przez komunistyczny rząd skutkował wydarzeniami, które mogły rzutować na całe przyszłe życie. 

Zapraszamy do obejrzenia filmu "Zabić Nadzieję":

Zabić Nadzieję

Finał konkursu "Z Gryfem w tle".

Celem dwuetapowego konkursu zorganizowanego przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie jest popularyzacja wśród młodzieży szkolnej znajomości historii regionalnej w kontekście historii całego kraju, jak i budowanie tożsamości lokalnej i narodowej. Konkurs ma też na celu podkreślenie roli Szczecina i regionu w najnowszej historii Polski.

Tegoroczna tematyka konkursu dotyczyła stanu wojennego w Szczecinie.

Konkurs zorganizowany został przy współudziale Oddziału Narodowego Banku Polskiego w Szczecinie, który ufundował nagrody - monety okolicznościowe "Pamięci Ofiar Stanu Wojennego".

Wystawa "Stan Wojenny 1981-1983". Budynek Polskiego Radia Szczecin

Przed budynkiem Polskiego Radia Szczecin, można zapoznać się z wystawą "Stan wojenny 1981-1983". Wystawa zawiera 6 plansz dotyczących przebiegu stanu wojennego w naszym regionie. Pokazuje historię strajków w przedsiębiorstwach i zakładach Szczecina i regionu. Infomuje o osobach internowanych i osądzonych przez PRLowskie sądy. Pokazuje manifestacje i działania tych, którzy podjęli walkę z komunistycznym reżimem.

Dodatek prasowy "Zabić Nadzieję" do Polski Press

13 grudnia, we wszystkich, największych tytułach grupy Polski Press, ukazał się dodatek prasowy poświęcony wydarzeniom związnym z wprowadzeniem stanu wojennego w PRL w 1981 roku. Artykuły zawarte w dodatku prasowym opisują najważniejsze wydarzenia historyczne z czasu stanu wojennego, skupiają się na przypomnieniu Ofiar i osób prześladowanych, jak również opisują zagadnienia polityki międzynarodowej i polityki wewnętrznej.

Dodatek prasowy jest efektem pracy, w szczególności, pracowników Instututu Pamięci Narodowej Oddziału w Szczecinie, dzięki której informacje o prawdziwych aspektach stanu wojennego będą mogły dotrzeć do szerogiego grona odbiorów.

W dodatku:

  • Słowo wstępne – Karol Nawrocki, prezes IPN
  • WRONa orła nie pokona – Sebastian Ligarski (OBBH IPN Szczecin), Grzegorz Majchrzak (BBH Centrala IPN), Paweł Piotrowski (Wojskowe Biuro Historyczne / Akademia Sztuki Wojennej
  • Rozkaz: Rozbić za wszelką cenę – Paweł Piotrowski (Wojskowe Biuro Historyczne / Akademia Sztuki Wojennej
  • Ich śmierć była „mniejszym złem” – Grzegorz Majchrzak (BBH Centrala IPN)
  • „Od grudnia do maja”. Ocalały fragment pamiętnika nastolatka (fragment książki: M. Winkler-Pogoda, Miałam syna Emila. Wywiad rzeka
    z Krystyną Barchańską-Wardęcką, Warszawa 2019)
  • Pacyfikacja strajku w kopalni „Wujek” – Sebastian Reńca (Śląskie Centrum Wolności i Solidarności)
  • Stocznię w Szczecinie rozbito nocą – Michał Siedziako (OBBH IPN Szczecin)
  • Fotoreportaż Marka Biczyka. Stocznia im. A. Warskiego w Szczecinie 15-17 grudnia 1981 r.
  • Niech świat o nich zapomni – internowani – Marta Marcinkiewicz (BBH Centrala IPN)
  • Kalendarium – oprac. Sebastian Ligarski (OBBH IPN Szczecin)
  • Ludowa „sprawiedliwość” po 13 grudnia 1981 r. – Grzegorz Majchrzak (BBH Centrala IPN)
  • Tragiczny sierpień 1982 r. – Sebastian Ligarski (OBBH IPN Szczecin)
  • „Pierwszy cios w kontrrewolucję” – Filip Gańczak (Biuro Rzecznika Prasowego IPN)
  • Dyplomacja RFN a stan wojenny, czyli historia „trzeciego odprężenia” – Tytus Jaskułowski (Uniwersytet Zielonogórski)
  • Chiny – spojrzenie zza Wielkiego Muru – Przemysław Benken (OBBH IPN Szczecin)

Dodatek przeczytasz na stronie Instytutu Pamięci Narodowej pod linkiem:

Zabić Nadzieję - dodatek prasowy

do góry