E-Księgarnia
18 marca minęło 100 lat od podpisania traktatu ryskiego kończącego wojnę polsko – bolszewicką. Oddając cześć jej uczestnikom Krzysztof Męciński naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie, reprezentując dyrektora Oddziału dr. Pawła Skubisza zapalił znicze na grobach weteranów wojny polsko bolszewickiej, pochowanych na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie i cmentarzu komunalnym w Policach. W uroczystości wziął także udział ks. kan. Waldemar Szczurowski proboszcz parafii pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła w Policach-Jasienicy.
Groby te są grobami bohaterów, którzy po wojnie swoje losy związali z naszym regionem, tu żyli, pracowali i tu zostali pochowani. Większość z tych grobów pozostawała bez opieki, część z nich wymagała pilnego remontu, niektórym groziła likwidacja. Dzięki staraniom Instytutu Pamięci Narodowej udało się odnowić część z nich, zaprojektowano także nowe, które symbolizują wojenną kartę weterana. Wszystkie groby, również te, które oczekują na remont otoczone są przez Instytut opieką.
Generał brygady Aleksander Litwinowicz - pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (2B/7/8) – legionista, obrońca Lwowa, szef służby intendentury Dowództwa „Wschód”, jedne z twórców Centralnego Okręgu Przemysłowego. 17 września 1939 r. przekroczył granicę Polski i został internowany w Rumunii. Do Polski powrócił w 1946 r., osiedlił się w Szczecinie, gdzie objął stanowisko kierownika Biura Planowania w Urzędzie Pełnomocnika Rządu ds. Odbudowy Portów. Zmarł 14 stycznia 1948 r.
Sierżant Polskich Sił Powietrznych Antonii Nadrajkowski, pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (11B/20/6) - żołnierz 300 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Mazowieckiej” oraz 301 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Pomorskiej im. Obrońców Warszawy”. Sierżant Nadrajkowski był także Powstańcem Wielkopolskim. Pod koniec życia zamieszkał w Szczecinie i tu zmarł w samotności w 1953 r.
Porucznik Feliks Ciechomski pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (20A/7/4). W wojnie polsko-bolszewickiej brał udział jako artylerzysta, przydzielony do Centralnego Zarządu Składów i Warsztatów Artyleryjskich w Poznaniu. Ponownie stanął do walki w obronie ojczyzny broniąc Warszawy w 1939 r. Był wybitnym malarzem i grafikiem. Ostatnie dziesięć lat życia spędził w Szczecinie. Zmarł 21 października 1958 r.
Pułkowni prof. Tadeusz Sokołowski, pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (37B/2/4) – lekarz, wybitny chirurg, uczestnik walk o niepodległość Polski, lekarz 3 pułku Legionów, szef sanitarny 22 Dywizji Ochotniczej w wojnie polsko bolszewickiej 1920 r., lekarz szpitala polowego w wojnie obronnej 1939 r., internowanego do Rumunii, następnie do Francji, chirurg w szpitalach wojennych w Iraku i we Włoszech. Do Polski powrócił w 1948 r. Osiedlił się w Szczecinie. Był współorganizatorem Akademii Medycznej w Szczecinie. Jest patronem Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecnie. Zmarł 21 stycznia 1965 r.
Rotmistrz Marian Szendzielarz pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (21A/12/6) oficer 20 pułku ułanów. Podczas II wojny światowej oficera 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Po wojnie osiadł w Szczecinie. Zmarł 15 października 1964 r.
Majora Ludwik Wlazełko pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (21A/2/5) - w szeregach 14 pp wziął udział w wojnie polsko – bolszewickiej. W 1939 r. stał na czele Ośrodka Zapasowego 14 pułku piechoty, jego oddział wszedł w skład Armii „Warszawa” i brał udział w obronie stolicy aż do jej kapitulacji. Po kapitulacji Warszawy przebywał w niemieckiej niewoli w oflagu VII A Murnau. Zmarł w Szczecinie 18 listopada 1963 r.
Wystawa została przygotowana w ramach projektu wystawienniczego Wystawy Elementarne IPN. Na planszach wystawy przedstawiono podstawowe zagadnienia dotyczące tego wydarzenia: jego genezę związaną z walkami z bolszewikami o wschodnie ziemie dawnej Rzeczypospolitej, przebieg rozmów pokojowych w Mińsku i Rydze, charakterystykę delegacji polskiej i sowieckiej, a także najważniejsze finalne zapisy traktatowe oraz ich odbiór tak w społeczeństwie polskim, jak i przez opinię międzynarodową.
