Nawigacja

Aktualności

Policka filia Konzentrationslager Stutthof

Powstała wiosną 1944 r. i do początku 1945 r. podlegała organizacyjnie obozowi macierzystemu (później przeszła pod zarząd obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, czego powodem była ewakuacja placówki w Sztutowie). Jej lokalizacja wynikała z potężnego zapotrzebowania na siłę roboczą w fabryce benzyny syntetycznej – Hydrierwerke AG Pölitz, a robotników za niewielką opłatą mogły dostarczyć właśnie obozy koncentracyjne i jenieckie.

Transport więźniów wyruszył ze Sztutowa pod koniec czerwca 1944 r. i trafił do prowizorycznego obozu letniego, znajdującego się w odległości jednego kilometra na północny wschód od fabryki, sąsiadującego z obozem karnym Hägerwelle. Zakwaterowanych w obozie więźniów wykorzystywano zarówno do pracy w Hydrierwerke Pölitz, jak i do budowy właściwego obozu (zimowego) w Mścięcinie, składającego się z ponad trzydziestu baraków wykonanych z płyt betonowych i osadzonych na trwałych fundamentach. Więźniów przeniesiono tam jesienią 1944 r.

Liczba więzionych w Policach wahała się od 800 w czerwcu, do 2,8 tys. w sierpniu 1944 r. W obozie przebywali Polacy, Rosjanie, Litwini, Łotysze, Niemcy, Francuzi, Jugosłowianie i Grecy, pod koniec jego istnienia prawdopodobnie również Żydzi.

Pierwszym komendantem KL Stutthof – Außenlager Pölitz był SS-Oberscharführer Hans Kuhlmann (25 czerwca–5 sierpnia 1944 r.). Kolejnymi: SS-Hauptsturmführer Ernst Sette (do 18 sierpnia 1944 r.) i SS-Untersturmführer Kurt Volkmann. Załoga liczyła od 30 do 50 osób, głównie esesmanów, ale też żołnierzy Wehrmachtu i Ukraińców z formacji pomocniczych.

Decyzja o likwidacji i ewakuacji KL Stutthof – Außenlager Pölitz zapadła w kwietniu 1945 r., choć ewakuacja rejonu Szczecina trwała już od lutego tego roku. 9 marca około 800 więźniów skierowano do Bergen-Belsen, gdzie część z nich doczekała wyzwolenia. 17 marca rozstrzelano ponad 300 chorych. Dokładnie miesiąc później pociągiem do Barth wywieziono – według różnych danych – od 200 do 400 więźniów, których po przybyciu na miejsce zatrudniono przy pracach ziemnych na lotnisku, a następnie ewakuowano pieszo w kierunku Rostocku. 23 kwietnia pozostałych w obozie ewakuowano pieszo w kierunku Tanowa, a później Ueckermünde. Na miejscu pozostała niewielka grupa osób, która zająć się miała zniszczeniem tego, co pozostało w obozie. 1 maja większość z ostatniej grupy ewakuowanych doczekała się wyzwolenia pod Warnemünde.

W miejscu obozu zachowała się znaczna część baraków. W 1950 r. urządzono w nich tuczarnię trzody chlewnej, która podlegała Oddziałowi Gospodarki Zwierzętami Rzeźnymi w Szczecinie. Później – w 1980 r. – teren został przekazany Gminnej Spółdzielni Police, a obiekty przekształcono na warsztaty ślusarskie, lakiernie, warsztaty samochodowe oraz hurtownie.

Tekst: Paweł Knap 

Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Szczecinie

do góry