Nawigacja

Książki – Szczecin

Damnatio memoriae w europejskiej kulturze politycznej

Damnatio memoriae w europejskiej kulturze politycznej, red. Renata Gałaj-Dempniak, Danuta Okoń, Magdalena Semczyszyn, Szczecin 2011, 308 s.

Wersja elektroniczna publikacji w Bibliotece Cyfrowej IPN

Prezentowany tom studiów jest wynikiem współpracy naukowej pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie oraz Instytutem Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego przy wsparciu Urzędu Miasta Szczecin i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Publikacja została poświęcona specyficznemu zjawisku występującemu od wieków w europejskiej kulturze politycznej – damnatio memoriae (skazanie na niepamięć). Choć zbiór procedur związanych z potępianiem pamięci zawdzięczamy starożytnemu Rzymowi, to sam termin powstał w okresie nowożytnym, a damnatio memoriae w różnych formach funkcjonuje do dziś. Teksty autorów – choć pozornie niepowiązane ze sobą tematycznie, dotyczące różnych epok, osób i wydarzeń – w istocie udowadniają uniwersalność antycznej konstrukcji prawnej, ukazując jej różnorodne formy i zastosowania.

Rozważania łączy motyw dyskusji wokół różnych rodzajów pamięci: historycznej, społecznej, indywidualnej, oficjalnej, „znacjonalizowanej”, „zawłaszczonej” i przede wszystkim tej „zabronionej”, skazanej i kontrowersyjnej. Autorzy ukazują różne przykłady damnatio memoriae, podając ich przyczyny, próbują jednocześnie odtworzyć procesy zmian, manipulacji i wypierania ze zbiorowej pamięci niepożądanych wydarzeń, bohaterów czy symboli. Ponieważ zjawiska te zachodzą najczęściej z pobudek politycznych, związanych z potrzebą legitymizacji określonej władzy lub utylitarną kreacją wizerunku danego społeczeństwa, tym samym czytelnik może zaobserwować odwieczny pojedynek władza vs. pamięć, którego skutki – zwłaszcza jeśli towarzyszy im przyzwolenie społeczne − nie pozostają obojętne również wobec historiografii.

Renata Gałaj-Dempniak, Danuta Okoń, Magdalena Semczyszyn

SPIS TREŚCI

Renata Gałaj-Dempniak, Danuta Okoń, Magdalena Semczyszyn
Wprowadzenie

Leszek Mrozewicz
Damnatio memoriae w rzymskiej kulturze politycznej

Stefan Zawadzki
Puścić w niepamięć, zachować złą pamięć: władcy w asyryjskich inskrypcjach królewskich w pierwszym tysiącleciu przed Chr.

Maciej Maciejowski
Kształtowanie rzymskiej pamięci zbiorowej oraz przykłady damnatio memoriae w okresie wczesnej i średniej republiki

Katarzyna Balbuza
Cesarz Galba: śmierć – damnatio memoriae (?) restitutio honorum

Danuta Okoń
Clarissimus vir a damnatio memoriae w Rzymie epoki Sewerów

Daria Janiszewska
Damnatio memoriae i renovatio memoriae w polityce cesarza Septymiusza Sewera

Krzysztof Królczyk
Pomiędzy damnatio memoriae a consecratio. Potępienie pamięci i ubóstwienie w walce politycznej w Rzymie w okresie Sewerow (193–235 r. po Chr.)

Jakub Kozłowski, Tragiczne losy cesarskiego syna

Maria Dzielska
Sosipatra – zapomniana filozofka z Pergamonu

Iwan Ostaszczuk
Zapomniany język symboliki chrześcijańskiej: kulturalna damnatio memoriae w dyskursie postmodernistycznym

Renata Gałaj-Dempniak
Poprawianie historii – przypadek tuszowania historii w okresie wojny polsko-kozackiej

Oksana Karlina
Represje wobec bazylianów po powstaniu listopadowym na Wołyniu oraz wymazanie pamięci o nich

Walentyna Szandra
Chłopi ukraińscy na Syberii: między utratą pamięci historycznej a tworzeniem nowej tożsamości

Zofia Wóycicka
Auschwitz jako miejsce sporów o pamięć w PRL

Jacek Zygmunt Sawicki
O pamięci powstania warszawskiego w PRL

Marek Grajek
Pamięć o Enigmie, czyli jak ukryć prawdę bez szyfrowania

Jarosław Syrnyk
Mitologizowanie przeszłości w opisach relacji polsko-ukraińskich w XX w.

Piotr Niwiński
Od „bandytów” do „kontrowersyjności”. Pamięć żołnierzy podziemia niepodległościowego w latach powojennych

Michał Paziewski
Mity, stereotypy oraz intoksykacje dotyczące Grudnia ’70

Magdalena Semczyszyn
Lwów-Lwow-Lwiw. Symbolika miejska Lwowa i jej interpretacja w polskich, sowieckich i ukraińskich popularnych dyskursach historycznych w XX w.

Paweł Knap
Szczecin – de(kon)strukcja. Subiektywny przewodnik po miejscach skazanych na zapomnienie

Wykaz skrótów

Indeks osobowy

Indeks geograficzny 

 

Gdzie kupić publikacje:

Szczecin

do góry