E-Księgarnia
Naszą intencją było zaprezentowanie możliwie najszerszego spektrum działań Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, a także innych instytucji zaliczanych do organów bezpieczeństwa państwa komunistycznego. Szukaliśmy odpowiedzi na pytania o kontekst ich działalności związany z historycznymi uwarunkowaniami Pomorza Zachodniego, w tym o odmienne od centralnych i wschodnich województw Polski społeczne realia regionu. Czy specyfika tych terenów znalazła odzwierciedlenie w kierunkach działań aparatu bezpieczeństwa? Kto budował jego struktury? Jaki obraz mieszkańców Pomorza Zachodniego przebija z materiałów bezpieki? To tylko kilka z pytań, na które starali się odpowiedzieć nasi prelegenci.
Program ogólnopolskiej konferencji naukowej Aparat bezpieczeństwa na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956
Szczecin, 15-16 października 2019 r., Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia”, al. Wojska Polskiego 21
15 października 2019 r.
Panel 1
9:00 Otwarcie konferencji
- 9:15-9:35 prof. dr hab. Adam Makowski (Uniwersytet Szczeciński), „Aparat Bezpieczeństwa w procesach polonizacji Pomorza Zachodniego po 1945 roku”.
- 9:35-9:55 dr Tomasz Błaszak (AIPN Szczecin), "Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i Wojewódzki Urząd ds. Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie w latach 1945-1956. Organizacja, struktura i kadry".
- 9:55-10:15 dr Marcin Kasprzycki (OBBH IPN Kraków), „Formy pracy operacyjnej UB w latach 1944/1945-1955”.
- 10:15-10:50 dyskusja
- 10:50-11:05 przerwa kawowa
Panel 2
- 11:05-11:25 Magdalena Dźwigał (AIPN Warszawa), „Grupa Operacyjna „Pomorze Zachodnie” (1945 r.) – organizacja, kadra, działalność”
- 11:25-11:45 dr Katarzyna Rembacka (OBBH IPN Szczecin), "...winnych oddam pod sąd polowy". Relacje pomiędzy polską administracją cywilną a aparatem bezpieczeństwa na Pomorzu Zachodnim w 1945 r.
- 11:45-12:05 Maciej Frycz (OBEN IPN Szczecin), "W służbie systemu komunistycznego. Zarys działalności 12 Pułku KBW Ziemi Szczecińskiej na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956".
- 12:05-12:40 dyskusja
Panel 3
- 14:10-14:30 dr Sebastian Kaniewski (OBEN IPN Szczecin), „Zakres przedmiotowy orzecznictwa w Delegaturze Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w Szczecinie oraz Koszalinie".
- 14:30-14:50 Paweł Sztama (BBH IPN Warszawa/UMCS w Lublinie), „Jerzy Kilanowicz – brat Grzegorza Korczyńskiego i pierwszy szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie. Zarys portretu”.
- 14:50-15:10 dr Justyna Dudek (OBBH IPN Lublin), „Jan Gorliński – przykład kariery w aparacie represji.
- 15.10-15.30 dr Witold Bagieński (AIPN Warszawa), „Działalność wywiadu wojskowego bliskiego zasięgu na przykładzie szczecińskiego Punktu Operacyjnego nr 2 Oddziału II Sztabu Generalnego w latach 1946-1950”.
- 15:30-15:45 dyskusja
- 15:-16:00 przerwa kawowa
Panel 4
- 16:00-16:20 dr hab. Daniel Koteluk (Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Czerwieńsku), Krzysztof Mazur (Punkt Zamiejscowy IPN w Zielonej Górze), „Kazimierz Małkiewicz współtwórca władzy komunistycznej na Pomorzu Zachodnim, ze szczególnym uwzględnieniem okresu od 1947 do 1956 r”.
- 16:20-16:40 Łukasz Szkwarek (Miastko), „Od granatowego policjanta do oficera UB – kariera Karola Mrozińskiego jako przykład szabrownictwa wśród funkcjonariuszy PUBP na Pomorzu Zachodnim”.
- 16:40-17:00 dr hab. Jakub Isański (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), „Aparat bezpieczeństwa na Pomorzu Zachodnim w świetle relacji osadników na Ziemiach Zachodnich”.
- 17:00-17:20 Ryszard Sodel (AIPN Warszawa) „Perlustracja korespondencji mieszkańców województwa szczecińskiego prowadzona przez jednostki PUBP i WUBP w latach 1945-1956”.
- 17:20-17:35 dyskusja
16 października 2019 r.
Nagrania video referatów oraz fotorelacja z drugiego dnia konferencji
Panel 5
- 11:00-11:20 dr Przemysław Benken (OBBH IPN Szczecin), "Robota jest do niczego, nic nie jest wykonane". Niedomagania aparatu bezpieczeństwa województwa szczecińskiego i ich wpływ na realizację polityki państwa na wsi na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych”.
- 11:20-11:40 dr Adam Czarnecki (Słupsk), „Aparat Bezpieczeństwa wobec kolektywizacji wsi na Pomorzu Środkowym w latach 1948-1956”.
- 11:40-12:00 Andrzej Bierca, (Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie), „Działania Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Stargardzie w osłonie kontrwywiadowczej garnizonu armii radzieckiej w Kluczewie (1945 – 1956).
- 12:00-12:20 dr Daniel Czerwiński (OBBH IPN Gdańsk), „Morze Bałtyckie jako obiekt zainteresowania. Podobieństwa i różnice w działaniach operacyjnych Urzędów Bezpieczeństwa z polskiego wybrzeża wobec spraw morskich”.
- 12:20-13:00 dyskusja
- 14:30-14:50 Dominik Radecki (Miastko), „Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w zwalczaniu przestępczości granicznej w latach 1945 -1956”.
- 14:50-15:10 dr Zbigniew Stanuch (OBBH IPN Szczecin), „Aparat bezpieczeństwa na Pomorzu Zachodnim wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956”.
- 15:10-15:30 Grzegorz Jończyk (Słupsk), „Walka z religiantami i klerykałami w szeregach PZPR województwa koszalińskiego w latach 1950-1960 – w oparciu o analizę teczek akt osobowych ukaranych towarzyszy”.
- 15:30-16:00 dyskusja
- 16:00-16:20 przerwa kawowa
Panel 6
Panel 7
- 16:20-16:40 dr Magdalena Semczyszyn (OBBH IPN Szczecin), „Urząd Bezpieczeństwa w walce z konspiracją antykomunistyczną na Pomorzu Zachodnim 1945-1956 – propaganda i rzeczywistość”.
- 16:40-17:00 Jerzy Romaniuk (Dolne Miasto-Wałcz), „Organa bezpieczeństwa wobec środowisk narodowych w powiecie wałeckim w latach 1949 – 1954”.
- 17:00-17:20 Jakub Sieradzki (Biblioteka Publiczna w Gryfinie), Szczecińskie reperkusje aresztowania Witolda Pileckiego
- 17:20-17:40 dr Michał Siedziako (OBBH IPN Szczecin), Sprawa nadużyć funkcjonariuszy z PUBP w Kamieniu Pomorskim jako jeden z katalizatorów zmian w lokalnym aparacie bezpieczeństwa
- 17:40-17:55 dyskusja i zamknięcie obrad