Polecamy: materiały IPN o bezpiece

Wystawa „Twarze bezpieki 1944–1990”

Wystawa jest ogólnopolską wersją wystaw, które Instytut Pamięci Narodowej prezentował w latach 2006–2007 w dużych miastach kraju. Pokazaliśmy funkcjonariuszy UB/SB, zajmujących kierownicze stanowiska w Krakowie, Wrocławiu, Bydgoszczy, Łodzi, Katowicach, Gdańsku, Warszawie, Toruniu, Nowym Sączu, Opolu, Rzeszowie, Poznaniu, Kielcach, Białymstoku, Szczecinie, Olsztynie i Lublinie. Najnowsza wystawa ma charakter przekrojowy. Przedstawiono na niej wybranych funkcjonariuszy UB i SB z całej Polski.
Aparat bezpieczeństwa stanowił, w myśl ukutego w Związku Sowieckim sloganu, „tarczę i miecz Partii”. Był on głównym narzędziem, przy pomocy którego komuniści zdobyli, umocnili i przez dziesiątki lat bronili dyktatury PZPR w Polsce. Jego działalność pociągnęła za sobą tysiące zabitych i setki tysięcy prześladowanych. Za zbrodnie i przestępstwa bezpieki odpowiadają jednak nie anonimowe struktury, lecz tworzący je funkcjonariusze.

►POBIERZ wystawę „Twarze bezpieki 1944–1990” w PDF

Wybrane publikacje IPN na temat bezpieki

Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956. Tom I, red. Witold Bagieński, Magdalena Dźwigał, Warszawa 2020

ZAPOWIEDŹ WYDAWNICZA: Normatywy Departamentu III oraz Departamentu Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa MSW (1956–1990), red. Cyprian Wilanowski, Warszawa 2020

Aparat bezpieczeństwa w perspektywie antropologii organizacji i antropologii władzy, red. Jarosław Syrnyk, Robert Klementowski, Kamila Mikołajczak, Wrocław–Warszawa 2020

„Po linii rewizjonizmu zachodnioniemieckiego”. Aparat bezpieczeństwa i akcja antyrewizjonistyczna wobec ludności niemieckiej i rodzimej w Polsce, red. Sebastian Rosenbaum, Katowice–Warszawa 2020

Rafał Szczygieł, Urząd Bezpieczeństwa w Dębicy w latach 1944–1956, Rzeszów–Warszawa 2020

Tadeusz Ruzikowski, W służbie bezpieczeństwa stolicy. Służba Bezpieczeństwa Komendy MO m.st. Warszawy i Komendy Stołecznej MO w latach 1956–1975, Warszawa 2020

Marcin Kasprzycki, Organ ładu i spokoju w rękach demokracji… Aparat bezpieczeństwa w powiecie nowosądeckim w latach 1945–1975, Kraków 2020

Grzegorz Wszołek, Służba Bezpieczeństwa w Krakowie na tle przemian w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych 1989–1990, Warszawa 2019

Struktury i kadra kierownicza urzędów bezpieczeństwa publicznego w województwie łódzkim w latach 1945–1956, red. Robert Rabiega, Joanna Żelazko, oprac. Robert Rabiega, Joanna Żelazko, współpraca Robert Witak, Łódź – Warszawa 2019

Tomasz Kozłowski, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Warszawa 2019

Filip Musiał, Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), Kraków–Warszawa 2019

wydanie z 2015 – PDF

Daniel Wicenty, Zgniłe jabłka, zepsute skrzynki i złe powietrze. Dysfunkcje w Służbie Bezpieczeństwa w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, Gdańsk – Warszawa 2018

Ewidencja operacyjna i archiwum organów bezpieczeństwa PRL w latach 1944–1990. Zbiór normatywów, oprac. Monika Komaniecka-Łyp, Kraków 2017

Przemysław Piątek, Przestępcze wymuszenie zeznań w postępowaniach przygotowawczych prowadzonych przez organy bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1956. Studium kryminologiczno-prawne, Katowice–Warszawa 2018

Patryk Pleskot, W cieniu centrali. Struktury pionu SB Komendy Stołecznej MO i Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych w latach 1975–1990, Warszawa 2018

Piony śledcze aparatu bezpieczeństwa publicznego 1944–1990, red. Magdalena Dźwigał i Paweł Skubisz, Szczecin–Warszawa 2017

Janusz Marszalec, Z dziejów gdańskiej bezpieki, Gdańsk 2017

Daniel Czerwiński, Pierwsza dekada. Aparat bezpieczeństwa w województwie gdańskim w latach 1945–1956, Gdańsk 2016

Adam Zabłocki, Urząd Bezpieczeństwa w Suwałkach (1944–1956), Warszawa 2016

Rafał Dmoszyński, Grzegorz Joniec, Daniel Piekaruś, Jacek Romanek, Funkcjonariusze Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnymstawie w latach 1944–1956. Słownik biograficzny, Lublin 2015

Urząd Bezpieczeństwa w województwie białostockim 1944–1956. Z badań nad strukturą i działalności ąaparatu represji, Studia i materiały, red. Marcin Markiewicz, Białystok 2015

Wokół teczek bezpieki. Zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. Filip Musiał, wydanie II, Kraków 2015

Filip Musiał, Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa wświetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), wydanie II, Kraków 2015

Małgorzata Madej, SB uprzejmie donosi… Służba Bezpieczeństwa jako filtr zasileń informacyjnych systemu politycznego PRL w latach 1956–1970. Przykład województwa wrocławskiego, Wrocław 2014

Tomasz Dudziński, Michał Małachwiej, Krzysztof Sychowicz, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Grajewie (1945–1956), Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK w Grajewie, Instytut Pamięci Narodowej, Grajewo–Białystok 2015

Robert Klementowski, Zgorzelecka bezpieka 1945–1990,Wrocław 2014

Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce ludowej (1944–1990). Zbiór studiów, red. Adrian Jusupović i Rafał Leśkiewicz, Warszawa 2013

Monika Komaniecka, Pod obserwacją i na podsłuchu. Rzeczowe środki pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa w województwie krakowskim wlatach 1945–1990, Kraków 2014

Marcin Węgliński, Twarze tczewskiej bezpieki (1945–1990). Biogramy funkcjonariuszy i rys historyczny, Gdańsk 2013

Urząd Bezpieczeństwa na Dolnym Śląsku 1945–1956. Z badań nad organizacją i działalnością aparatu bezpieczeństwa. Studia i materiały IPN, redakcja Robert Klementowski, Krzysztof Szwagrzyk, Wrocław 2012

Tomasz Gałwiaczek, Urząd Bezpieczeństwa w Oławie 1945–1956, Wrocław 2012

Dariusz Iwaneczko, „Ogniwo strachu”. Urząd Bezpieczeństwa w Lubaczowie 1944–1956, Rzeszów 2012

Elżbieta Kowalczyk, Katarzyna Pawlicka, Działalność Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego na m.st. Warszawę (1944–1954), Warszawa 2011

Robert Ciupa, Monika Komaniecka, Szpiegowski arsenał bezpieki. Obserwacja, technika operacyjna, kontrola korespondencji jako środki pracy Służby Bezpieczeństwa PRL, Katowice-Kraków 2011

Księga bezprawia. Akta normatywne kierownictwa resortu bezpieczeństwa publicznego (1944–1956), wybór i opracowanie Bogusław Kopka, wstęp Andrzej Paczkowski, Warszawa 2011

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1954–1956. Taktyka, strategia, metody, wstęp Andrzej Paczkowski, wybór i opracowanie Grzegorz Majchrzak, Andrzej Paczkowski, Warszawa 2011

Jarosław Syrnyk, Urząd Bezpieczeństwa w Wołowie (1945–1956), Wrocław 2010

Twarze bezpieki 1945–1990. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w województwach pomorskim/bydgoskim, toruńskim i włocławskim. Informator personalny, opracował zespół: Kamila Churska, Tadeusz Grab, Alicja Paczoska-Hauke, Waldemar Ptak, Tomasz Rabant, Marek Szymaniak, pod red. Marka Szymaniaka, Bydgoszcz-Gdańsk 2010 [PDF]

Twarze dolnośląskiej bezpieki. Obsada kierowniczych stanowisk Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa na Dolnym Śląsku 1945–1990. Informator Personalny, redakcja i opracowanie Paweł Piotrowski, Krzysztof Szwagrzyk, Wojciech Trębacz, Wrocław 2010

Instrukcje pracy pionów pomocniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa (1945–1989), wybór, wstęp i opracowanie Monika Komaniecka, Kraków 2010

Aparat Bezpieczeństwa w województwie gdańskim w latach 1945–1990. Obsada stanowisk kierowniczych. Informator, wstęp i opracowanie Marcin Węgliński, Gdańsk 2010

Krzysztof Sychowicz, Urząd Bezpieczeństwa w Łomży – powstanie i działalność (1944–1956), Białystok 2009

Marcin Kasprzycki, Ludzie bezpieki w powiecie Nowy Sącz. Obsada Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego / Powiatowego Urzędu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Nowym Sączu w latach 1945–1956. Informator personalny, Kraków 2009

Rafał Dyrcz, Justyna Laska, ks. Jarosław Raźny, Ewa Zając, Teczka Ewidencji Operacyjnej na Księdza. Teoria i praktyka pracy operacyjnej SB, Kraków 2009

W. Frazik, F. Musiał, M. Szpytma, M. Wenklar, Ludzie bezpieki województwa krakowskiego. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w województwie krakowskim. Informator personalny, wyd. 2 uzupełnione i poprawione, Kraków 2009

Kadra bezpieki 1945–1990. Obsada stanowisk kierowniczych aparatu bezpieczeństwa w województwach śląskim / katowickim, bielskim i częstochowskim, wstęp i redakcja W. Dubiański, A. Dziuba, A. Dziurok, Katowice 2009 [PDF]

Fundament systemu zniewolenia. Z działalności wojewódzkich struktur Urzędu Bezpieczeństwa w Katowicach 1945–1956, wstęp i redakcja A. Dziurok, A. Dziuba. Katowice 2009

Strażnicy sowieckiego imperium. Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa w Małopolsce 1945–1990, pod red. Filipa Musiała i Michała Wenklara, Wydawnictwo „Dante”, Kraków 2009

Robert Klementowski, Służba Bezpieczeństwa na ziemi lwóweckiej (1957–1990), Wrocław 2009

Tomasz Danilecki, Marcin Zwolski, Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Bielsku Podlaskim (1944–1956), Białystok 2008

Piotr Chmielowiec, Urząd bezpieczeństwa w Brzozowie 1944–1956, Rzeszów 2008

Twarze szczecińskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa województwa szczecińskiego, red. P. Knap, M. Ozga, M. Stefaniak, Szczecin 2008

Twarze koszalińskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa województwa koszalińskiego. Informator personalny, pod red. P. Knapa, M. Ozgi, P. Skubisza, Szczecin 2008

Twarze gorzowskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Gorzowie Wielkopolskim. Informator Personalny, oprac. Paweł Skubisz, Szczecin 2008

Twarze bezpieki w Polsce południowo-wschodniej 1944–1990. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa. Informator personalny, oprac. zespół, pod red. Jakuba Izdebskiego, Krzysztofa Kaczmarskiego, Mariusza Krzysztofińskiego, Rzeszów 2007