Instytut Pamięci Narodowej „Jak ci się uda uratować, pamiętaj”. Relacje „Sprawiedliwych” i o „Sprawiedliwych” z województwa zachodniopomorskiego - Książki – Szczecin -

„Jak ci się uda uratować, pamiętaj”. Relacje „Sprawiedliwych” i o „Sprawiedliwych” z województwa zachodniopomorskiego, wstęp i opracowanie Paweł Knap, Szczecin 2010, 220 s.

Nakład wyczerpany

Z zestawień statystycznych wynika, że do 2010 r. tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” uhonorowano ponad 23 tysiące osób, z których ponad 6 tysięcy stanowią Polacy. Statystyki milczą jednak na temat „Sprawiedliwych”, którzy po wojnie zamieszkali na terenie obecnego województwa zachodniopomorskiego. W toku kilkumiesięcznych poszukiwań udało się sporządzić listę ponad 40 osób, 35 relacji ich autorstwa oraz osób opowiadających ich historie trafiło do prezentowanego zbioru. Zapewne „Sprawiedliwych” z regionu jest więcej, jednak w pewnym momencie poszukiwania na potrzeby książki należało uznać za zakończone.

Podstawę źródłową pracy stanowią akta wniosków o tytuł „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” złożonych w polskiej sekcji Yad Vashem, zgromadzone w archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, oraz nagrania rozmów przeprowadzonych przez autora opracowania od lipca 2009 r. do marca 2010 r. z odznaczonymi i członkami ich rodzin. Wykorzystano również uzyskane podczas tych spotkań dokumenty – wspomnienia, korespondencję prywatną, notatki, zapiski na rewersach fotografii, etc. 

Książka powstała w ramach projektu „Polacy ratujący Żydów”.