Instytut Pamięci Narodowej Ogólnopolska konferencja naukowa „Wybory i referenda w PRL w latach 1946–1989” – Szczecin, 24–25 maja 2012 - Konferencje naukowe -

przesuń wstecz zdjęcia

przesuń dalej zdjecia

• 

• 

• więcej zdjęć

OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA

„WYBORY I REFERENDA W PRL W LATACH 1946–1989”

Szczecin, 24–25 maja 2012 r. 

Wybory, plebiscyt, głosowanie czy farsa? Wyniki sfałszowanego referendum z czerwca 1946 r. przesądziły zmianę przedwojennego układu dwuizbowego parlamentu (sejm i senat) na jednoizbowy sejm. Pierwsze wybory, ze stycznia 1947 r., do Sejmu Ustawodawczego, były jeszcze starciem Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej i Stronnictwa Ludowego z opozycją utożsamianą powszechnie z Polskim Stronnictwem Ludowym. Kolejne wybory (z 1952 r.) oraz Konstytucja PRL potwierdzały hegemonię Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po dojściu do władzy Władysława Gomułki w październiku 1956 r., wybory przybrały formę plebiscytu popularności władz. Zmianom uległa ordynacja wyborcza. Wybory ze stycznia 1957 r. potwierdziły, że społeczeństwo zaakceptowało taką formę legitymizacji władzy, choć równocześnie, o czym świadczyły liczne komentarze w czasie wyborów, nie aprobowało w całości sposobu ich przeprowadzania (czyli głosowania bez skreśleń, rezygnacji z tajności). Protestowano, choć do wyborów z marca 1980 r. głównie w sposób indywidualny, rozproszony, jednostkowy, który nie stanowił dla władzy zagrożenia. Protesty były jedynie sygnałem, że nie wszyscy są zadowoleni z rządów partii komunistycznej. Można zaryzykować stwierdzenie, że wnikliwie obserwowano wszelkie przejawy niesubordynacji, oceniając jej stopień oraz siłę, tylko nie wyciągano wniosków na przyszłość lub fałszywie je interpretowano. W latach 1961–1980 wybory do Sejmu PRL odbywały się równocześnie z wyborami do rad narodowych. 

PROGRAM

24 maja 2012 r. – pierwszy dzień obrad

9:00 – otwarcie konferencji i towarzyszącej wystawy: dr Marcin Stefaniak (dyrektor Oddziału IPN w Szczecinie)

9:00–10:00 – wystąpienia inauguracyjne

• prof. dr hab. Jerzy Eisler (Oddział IPN w Warszawie), Wybory w PRL: wprowadzenie do tematu konferencji
• prof. dr hab. Wojciech Sokół (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), Systemy wyborcze w Polsce Ludowej – uwarunkowania, mechanizmy i konsekwencje polityczne
• dr Sebastian Ligarski (Oddział IPN w Szczecinie), O fałszerstwach wyborczych słów kilka

10:00–10:15 – przerwa kawowa

10:15–11:35 – sesja I: Wybory i referenda w PRL – aspekty prawne

• Paweł Raźny (Uniwersytet Mikołaja Kopernika), Wybory jako narzędzie legitymizacji władzy ludowej. Prawna i faktyczna realizacja idei przedstawicielstwa w latach 1946–1989
• Jacek Wojciechowski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika),  Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum w ujęciu Kodeksu karnego z 19 kwietnia 1969 r. Analiza i ocena obowiązujących regulacji prawnych
• Paweł Fiktus (Uniwersytet Wrocławski), Prawne aspekty referendum z 29 listopada 1987 roku
• Tomasz Kowalczyk (Uniwersytet Mikołaja Kopernika), Znaczenie podstawowych zasad prawa wyborczego w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej a III Rzeczpospolitej Polskiej

11:35–11:50 – przerwa kawowa

11:50–13:10 – sesja II: Referendum i wybory w 1946, 1947 i 1952 roku

• dr Jacek Romanek (Oddział IPN w Lublinie), Niszczenie niezależności politycznej Polskiego Stronnictwa Ludowego w województwie lubelskim przez komunistów w okresie referendum 1946 i wyborów 1947 roku

• Piotr Orzechowski (Oddział IPN w Poznaniu), Fałszerstwa wyborcze z 1946 i 1947 r. na przykładzie województwa poznańskiego
• Marcin Łukasz Makowski (Uniwersytet Jagielloński / Instytut Historii PAN),Prasa społeczno-kulturalna wobec referendum 1946 i wyborów 1947 roku
• Aleksandra Wierzchowska (Uniwersytet Warszawski), Przygotowania do referendum i wyborów do Sejmu Ustawodawczego w dokumentach Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Próba legitymizacji władzy

11:50–13:10 – sesja III: Propaganda wyborcza

• Anna Nowakowska-Wierzchoś (Instytut Historii PAN), Referendum w 1946  i wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku w propagandzie polskich „organizacji demokratycznych” we Francji na przykładzie Związku Kobiet Polskich im. Marii Konopnickiej
• Jolanta Ślęzak (Uniwersytet Rzeszowski), Wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 oraz do sejmu I kadencji w 1952 roku w świetle karykatur opublikowanych na łamach czasopisma satyrycznego „Szpilki”
• dr Jacek Wojsław (Uniwersytet Gdański), Strategie propagandowe w latach apogeum stalinizmu na przykładzie wyborów do sejmu 26 października 1952 roku: język tekstu i obrazu

13:10–13:25 – przerwa kawowa

13:25–14:25 - sesja IV: Referendum i wybory w 1946, 1947 i 1952 roku

• Leszek Gorycki (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), ORMO w referendum 1946 i wyborach 1947 roku
• Michał Palczyński (Uniwersytet Wrocławski), Związek Walki Młodych w referendum czerwcowym i wyborach do Sejmu Ustawodawczego (1946–1947)
• prof. dr hab. Andrzej Zaćmiński (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego), „Identyfikacja wroga” w wyborach do Sejmu PRL z 26 października 1952 r. – metodologia pracy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego

13:25–14:45 – sesja V: Propaganda wyborcza

• dr hab. Mariusz Mazur (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), Strategie perswazyjne w wyborach do Sejmu w latach 1947, 1952, 1957. Model porównawczy
• dr Paweł Skorut (Oddział IPN w Krakowie), Pomiędzy propagandą a rzeczywistością. Front Jedności Narodu jako stały element folkloru wyborczego  w PRL w latach 1956–1983
• Michał Siedziako (Oddział IPN w Szczecinie), Propaganda w kampaniach wyborczych do Sejmu PRL w okresie rządów Edwarda Gierka (na przykładzie okręgu szczecińskiego)
• dr Joanna Król (Uniwersytet Szczeciński), Kampanie  wyborcze w  PRL  w  świetle  propagandy szkolnej

14:45–15:15 – dyskusja

15:15–16:15 – przerwa

16:15–17:15 – sesja VI: Wybory w okresie rządów Władysława Gomułki

• dr Joanna Olejniczak (Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy), Wybory do Sejmu i rad narodowych w okresie rządów Władysława Gomułki
• Marcin Żukowski (Oddział IPN w Gdańsku),Wybory do Sejmu PRL w województwie gdańskim w 1957 roku. Przebieg, kandydaci i przygotowania w Komitecie Wojewódzkim PZPR

• dr Marcin Markiewicz (Oddział IPN w Białymstoku), Chłopi wobec wyborów do gromadzkich rad narodowych w latach 1954–1969 na przykładzie województwa białostockiego

17:15–17:25 – przerwa kawowa

17:25–18:25 – sesja VII: Zagranica i emigracja wobec wyborów w Polsce

• prof. dr hab. Romuald Turkowski (Uniwersytet Warszawski), Referendum i wybory w Polsce pojałtańskiej z perspektywy Polskiego Londynu (1945–1947)
• prof. dr hab. Jakub Tyszkiewicz (Uniwersytet Wrocławski), Stany Zjednoczone wobec wyborów w Polsce 1947–1957–1989
• dr Patryk Pleskot (Oddział IPN w Warszawie), „Nie wyrzucać socjalizmu za okno”. Francja wobec wyborów czerwcowych 1989 roku

18:25–19:00 – dyskusja

25 maja 2012 r. – drugi dzień obrad

9:00–10:20 – sesja I: Wybory w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych

• dr Krzysztof Sychowicz (Oddział IPN w Białymstoku), Społeczeństwo województw białostockiego i łomżyńskiego wobec kampanii przedwyborczej i wyborów do Sejmu oraz rad narodowych w 1976 roku
• Zbigniew Bereszyński (Opole), Postawy polityczne mieszkańców Śląska Opolskiego a wybory do organów władzy PRL w latach 1972–1989 i referendum społeczne w 1987 r.
• dr Paweł Szulc (Oddział IPN w Szczecinie), Głosowanie na podsłuchu. Wybory do rad narodowych w 1984 r.
• dr Mariusz Patelski (Uniwersytet Opolski), Wybory 1985 r.  na przykładzie województwa opolskiego

10:20–10:35 – przerwa kawowa

10:35–11:55 – sesja II: Wybory w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych

• Tomasz Ceglarz (Uniwersytet Adama Mickiewicza / Oddział IPN w Poznaniu), Znaczenie polityczne i społeczne ostatnich wyborów do Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinku z dnia 19 czerwca 1988 roku

• Sebastian Rosenbaum (Oddział IPN w Katowicach), Lokalne struktury PZPR województwa katowickiego wobec wyborów czerwcowych 1989 roku

• prof. dr hab. Mirosław Golon (Oddział IPN w Gdańsku), Wybory w 1989 r. na Pomorzu Nadwiślańskim

• dr hab. Bartosz Korzeniewski (Uniwersytet Adama Mickiewicza),Odniesienia do przeszłości w kampanii wyborczej do wyborów  z 4 czerwca 1989 w kontekście polityki historycznej władz PRL-u

11:55–12:10 – przerwa kawowa

12:10–13:50 – sesja III: Kościół i mniejszości narodowe

• ks. prof. dr hab. Zygmunt Zieliński, Prymas Wyszyński a wybory w PRL
• Milena Przybysz (Oddział IPN w Łodzi), Wybory i referenda w PRL – stanowisko i głos Kościoła katolickiego na przykładzie regionu łódzkiego
• dr hab. Bożena Szaynok (Uniwersytet Wrocławski), Żydzi wobec referendum 1946 r. i wyborów do sejmu 1947 r.
• prof. dr hab. Grzegorz Strauchold (Uniwersytet Wrocławski), „Temperowanie” niepokornych. Komuniści wobec postaw wyborczych tzw. autochtonów polskich w obliczu referendum ludowego (1946) i wyborów (1947)
• dr hab. Jarosław Syrnyk (Oddział IPN we Wrocławiu), Włodzimierz Mokry – pierwszy ukraiński poseł w powojennej Polsce

13:50–14:20 – dyskusja

14:20–15:30 – przerwa

15:30–16:50 – sesja V: Opozycja i opór wobec wyborów

• dr hab. Tomasz Sikorski (Uniwersytet Szczeciński), Próby konsolidacji środowiska byłych działaczy Stronnictwa Pracy przed wyborami 1957 roku
• dr Radosław Ptaszyński (Uniwersytet Szczeciński), Powstanie Koła Poselskiego „Znak” w projekcie „neopozytywizmu” Stanisława Stommy
• Tomasz Danilecki (Oddział IPN w Białymstoku), Formy oporu społecznego związanego z wyborami powszechnymi w okresie „małej stabilizacji” na przykładzie Polski północno-wschodniej
• Piotr Książniakiewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika), Wystąpienia antykomunistyczne w czasie wyborów do Sejmu PRL oraz rad narodowych  w Solcu Kujawskim w latach 1952–1961

16:50–17:00 – przerwa kawowa

17:00 – 18:20 – Sesja VI: Opozycja i opór wobec wyborów

• dr Grzegorz Waligóra (Oddział IPN we Wrocławiu), Opozycja w PRL wobec wyborów w latach 1978–1988
• Kamil Dworaczek (Biuro Edukacji Publicznej IPN / Uniwersytet Wrocławski), Opozycja wobec wyborów do Sejmu PRL w 1980 roku
• prof. dr hab. Krzysztof Brzechczyn (Oddział IPN w Poznaniu / Uniwersytet Adama Mickiewicza), Wybory do Sejmu i rad narodowych w programie i myśli politycznej NSZZ „Solidarność” 1980–1981
• prof. dr hab. Wojciech Polak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika), Rysunki satyryczne jako narzędzie propagandy antywyborczej w latach osiemdziesiątych
• ks. dr Jarosław Wąsowicz SDB, Akcje bojkotu wyborów w latach osiemdziesiątych przeprowadzane przez niezależne środowiska młodzieżowe w Trójmieście

18:40–19:00 – dyskusja, podsumowanie i zamknięcie obrad konferencji  

Miejsce:
Siedziba OBEP IPN
ul. P. Skargi 14
71-422 Szczecin

Komitet organizacyjny:
dr Sebastian Ligarski, tel. 91 312 94 07, e-mail: sebastian.ligarski@ipn.gov.pl
Michał Siedziako, tel. 91 312 94 26, e-mail : michal.siedziako@ipn.gov.pl