E-Księgarnia
28 czerwca 2017 r. w siedzibie Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie odbyła się konferencja prasową połączoną z prezentacją Szczecińskiej odsłony projektu Archiwum Pełne Pamięci. W konferencji udział wzięli: Marzena Kruk (dyrektor Archiwum IPN), dr Paweł Skubisz (dyrektor Oddziału IPN w Szczecinie), Tomasz Dźwigał (naczelnik Oddziałowego Archiwum IPN w Szczecinie) oraz Marcin Łatacz (Oddziałowe Archiwum IPN w Szczecinie).
Misją IPN od początku jego istnienia jest zachowanie pamięci o dziejach Polski i Polaków w XX wieku. Historia to nie tylko wielkie wydarzenia, dotykające całe społeczeństwo, ale także losy każdej rodziny i każdego człowieka. Bez ich poznania obraz naszej przeszłości byłby niepełny. Dlatego poprzez systematyczną pracę archiwalną, polegającą na gromadzeniu, przechowywaniu, opracowywaniu, zabezpieczaniu i udostępnianiu dokumentów, również tych z prywatnych archiwów, próbujemy chronić od zapomnienia historię naszych przodków. Interesują nas takie dokumenty jak: akta urzędowe, fotografie, wspomnienia oraz prywatne listy, pamiętniki, dzienniki, filmy, kasety audio i wideo ukazujące losy Narodu Polskiego w latach 1917-1990.
Podczas prezentacji zachęcono do kontaktu z pracownikami Oddziału IPN w Szczecinie i przekazywania materiałów do Archiwum IPN. Więcej informacji o projekcie znajduje się na stronie internetowej: http://archiwumpamieci.pl/. Zaprezentowano również kilka dotychczas przejętych darowizn przez szczeciński Oddział IPN:
IPN Sz 764: Region Wsparcia Teleinformatycznego w Bydgoszczy
W styczniu 2017 r. ze szczecińskim Oddziałem IPN skontaktował się st. chor. szt. Sebastian Grzelak przekazując informację, że w trakcie prowadzonego remontu jednego z budynków koszarowych na terenie jednostki wojskowej w Mostach, natrafiono na skrytkęw stropie z poniemieckimi materiałami. W porozumieniu z dowódcą jednostki wojskowej do Mostów zostało wysłanych dwóch pracowników Oddziału w celu obejrzenia znaleziska. Okazało się, że w skrytce przechowywany był ,,mały skarb”. Odnalezione materiały dot. niemieckiej fabryki i składu amunicji „Lufthauptmunitionsanstalt 2/III Speck” oraz obozu pracy przymusowej.
W okresie II Wojny Światowej fabryka ,,L.H.M. SPECK” produkowała i magazynowała broń i amunicję na potrzeby niemieckiej armii, w tym między innymi elementy rakiet V1 i V2. Ponadto przy samej fabryce został utworzony obóz pracy przymusowej, w którym pracowali robotnicy przymusowi, jeńcy wojenni a pod koniec wojny więźniowie obozów koncentracyjnych. W skład odnalezionych materiałów wchodzą między innymi metalowe identyfikatory, opaski naramienne, plany baraku obozowego oraz szereg mocno zniszczonych dokumentów.
IPN Sz 733: Jadwiga Szczygielska
Wypełniając ostatnią wolę swojego męża Pani Jadwiga Szczygielska w 2016 r. przekazała do szczecińskiego Oddziału IPN zbiór pamiątek po Wacławie Szczygielskim.
Pan Władysław Szczygielski ps. ,,Mars” urodził się 21 stycznia 1924 r. w Grodnie. We wrześniu 1939 r., jako 15 letni harcerz brał udział w obronie Grodna przed agresją Armii Czerwonej. W 1942 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej a następnie został skierowany do służby w grodzieńskiej komórce ,,Kedyw-u”. Od marca 1944 r. walczył w zgrupowaniu mjr. ,,Chmury” w Puszczy Augustowskiej.
W skład przekazanych materiałów wchodzą medale i odznaczenia, zdjęcia z okresu walki w szeregach Armii Krajowej oraz szereg dokumentów o charakterze kombatanckim.
IPN Sz 771: Janusz Piskorowski
W styczniu 2017 r. Pan Janusz Piskorwski przekazał do zasobu archiwalnego IPN zbiór materiałów po Władysławie Gasiulisie vel. Dubickim.
Władysław Gasiulis vel. Dubicki ur. 28 września 1898 r. w Petersburgu. Absolwent Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Polonista, działacz społeczny, redaktor Żywej Gazetki i Alma Mater Vilnensis. Członek Akademickiego Klubu Włóczęgów Wileńskich współtwórca Wiejskiego Uniwersytetu Społecznego na Wileńszczyźnie. W zimie 1940 r. zamordowany przez NKWD.
Przekazane archiwalia w rodzinie Pana Janusza Piskorwoskiego były przechowywane przez prawie 78 lat. Władysław Gasiulis w obliczu nadchodzącego aresztowania przez NKWD jesienią 1939 r. powierzył swoje archiwum Pawłowi Walentynowiczowi (dziadek Janusza Piskorowskiego) z dyspozycją, że w razie jego śmierci, po wojnie archiwalia mają być przekazane władzą polskim.
W skład przekazanych materiałów wchodzą: dokumenty osobiste po Władysławie Gasiulisie, kroniki Wiejskiego Uniwersytetu Społecznego na Wileńszczyźnie, szereg materiałów dot. działalności organizacji studenckich w Wilnie, takich jak Akademicki Klub Włóczęgów Wileńskich, Koło Polonistów Słuchaczy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, a także zbiór fotografii z lat 20-tych i 30-tych ubiegłego wieku.
IPN Sz 774: Ewa Gruner-Żarnoch
W czerwcu 2017 r. Pani Ewa Gruner-Żarnoch, wieloletnia prezes Stowarzyszenia Katyń, przekazała do zasobu archiwalnego IPN dokumenty dot. rodu Grunerów i Mittelstaedtów w szczególności archiwalia związane z swoim ojcem dr med. Julianem Grunerem.
Dr med. Julian Gruner ur. 13 listopada 1898 r. w Wisztyńcu. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, żołnierz, lekarz, społecznik, wybitny sportowiec, wielokrotny reprezentant Polski w zawodach lekkoatletycznych. Więzień obozu w Starobielsku. Zamordowany wiosną 1940 r. przez NKWD.
Przekazane archiwalia są typowym przykładem archiwum rodowego tworzonego i gromadzonego od XIX w. Najciekawszą cześć przekazanych materiałów stanowią archiwalia dot. dr med. Juliana Grunera. Są to dokumenty dot. służby wojskowej w okresie wojny obronnej 1920 r. oraz kampanii wrześniowej 1939 r. Materiały związane z działalnością sportową, zawodową i społeczną. Ponadto w skład przekazanych materiałów wchodzi bogaty zbiór fotografii z lat 20-tych i 30-tych ubiegłego wieku o tematyce rodzinnej, sportowej i wojskowej.
IPN Sz 645: Sławomir Lener
W marcu 2015 r. Pan Sławomir Lener Przekazał do zasobu archiwalnego IPN zbiór materiałów dot. jego działalności opozycyjnej w latach 80-tych ubiegłego wieku.
Sławomir Lener ur. 18 września 1955 r. Absolwent Politechniki Szczecińskiej. Architekt, działacz opozycji, współpracownik pism ,,Jedność” i ,,Feniks”, drukarz, grafik i organizator sieci dystrybucji wydawnictw opozycyjnych. Internowany w stanie wojennym.
W skład przekazanych materiałów wchodzą między innymi dokumenty osobiste dotyczące represji stosowanych przez aparat państwowy. Zbiory autorskich grafik i karykatur publikowanych na łamach prasy opozycyjnej. Bogata kolekcja znaczków i kart pocztowych ,,Solidarności” zaprojektowanych miedzy inni przez Pana Sławomira Lenera oraz zbiór książek, prasy, kaset magnetofonowych i VHS drugiego obiegu.