Nawigacja

Aktualności

Wydarzenia stanu wojennego w Szczecinie – 13 grudnia 1981

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. w całej Polsce wprowadzony został stan wojenny będący realizacją decyzji podjętej tydzień wcześniej na posiedzeniu Biura Politycznego KC PZPR. Na terenie Szczecina wprowadzenie stanu nadzwyczajnego przebiegało według precyzyjnie zaplanowanego schematu opierającego się na ścisłym wykonaniu zaleceń kierownictw MSW i MON. W ramach akcji "Jodła", mającej na celu internowanie przywódców "Solidarności", już późnym wieczorem 12 grudnia doszło do pierwszych zatrzymań i konfiskaty dokumentów zakwestionowanych przy okazji rewizji przeprowadzonej w siedzibie Zarządu Regionu Pomorza Zachodniego przy ul. Małopolskiej. W ciągu pierwszych godzin trwania stanu wojennego zatrzymano niemal wszystkich członków regionalnego kierownictwa "Solidarności", w tym powracających z gdańskiego posiedzenia Komisji Krajowej Mariana Jurczyka, Stanisława Kocjana i Ryszarda Bogacza.

W dniu 13 grudnia, w odpowiedzi na działania władzy, na terenie Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego powołany został Międzyzakładowy Komitet Strajkowy NSZZ "Solidarność" Regionu Pomorza Zachodniego, który przejął kierowanie akcją protestacyjną. Na jego czele stanął Mieczysław Ustasiak, a zastępcą wiceprzewodniczącego Zarządu Regionu został przewodniczący stoczniowej "Solidarności" Stanisław Zabłocki. MKS ogłosił rozpoczęcie strajku okupacyjnego w całym regionie, żądając zwolnienia wszystkich zatrzymanych działaczy związku oraz uchylenia dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego. Identyczne postulaty wysunął również Krajowy Komitet Strajkowy w Gdańsku.

W nocy z 13 na 14 grudnia miejsce protestu otoczone zostało przez ZOMO oraz czołgi i transportery opancerzone 12. Dywizji Zmechanizowanej pod dowództwem płka Henryka Szumskiego. Od strony rzeki terenu stoczni pilnowały okręty desantowe Marynarki Wojennej. Akcja pacyfikacyjna rozpoczęła się po północy z 14 na 15 grudnia. W jej wyniku dokonano zatrzymania trzydziestu osób w siedzibie MKS, a także zabezpieczono ulotki, biuletyny i komunikaty Komitetu.

W dniu 23 grudnia wojskowy prokurator garnizonowy w Szczecinie wniósł przeciwko jedenastu zatrzymanym akt oskarżenia w trybie doraźnym do Sądu Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy. Wyrokiem sądu z 4 marca 1982 r. na karę więzienia zostali skazani: Andrzej Milczanowski (5 lat pozbawienia wolności i 3 lata pozbawienia praw publicznych), Mieczysław Ustasiak (4 lat pozbawienia wolności i 3 lata pozbawienia praw publicznych), Tadeusz Lichota (3,5 roku pozbawienia wolności i 3 lata pozbawienia praw publicznych), Ryszard Drewniak, Witold Karolewski i Stefan Niewiadomski (po 1,5 roku pozbawienia wolności). W stosunku do Jana Denisewicza, Wojciecha Duklanowskiego, Krzysztofa Jagielskiego i Ryszarda Lendasa sąd umorzył postępowanie, a Ewarysta Waligórskiego uniewinnił.

Reperkusje strajku generalnego w Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego dotknęły boleśnie, oprócz organizatorów protestu, także zwykłych robotników. Władze Szczecina podjęły decyzję o licznych zwolnieniach i tylko do 29 grudnia usunięto z pracy 680 osób.

Opracował: Łukasz Skubisz

do góry